6–8 kwietnia 2005 roku – Przemysłowy Instytut Automatyki i Pomiarów PIAP

4 referaty plenarne i 42 referaty w sześciu sesjach tematycznych. Poniżej: nazwy sesji, tytuły referatów i ich streszczenia

1.Przyrządy wirtualne aktualny stan i perspektywy rozwoju Prof. dr hab. inż. Wiesław Winiecki, Politechnika Warszawska

Przedstawiono podstawowe definicje pojęć dotyczących przyrządów wirtualnych (PW). Omówiono architektury PW przewodowych i bezprzewodowych oraz właściwości i główne kryteria ocen PW. Zasygnalizowano metody projektowania PW.

2.Właściwości i sterowanie współczesnych napędów robotów Prof.dr hab. inż. Edward Jezierski, Politechnika Łódzka

W referacie przedstawiono przegląd stosowanych obecnie systemów napędowych robotów. Dokonano analizy porównawczej napędów elektrycznych i pneumatycznych. Przedmiotem szczególnego zainteresowania są odmienne cechy tych napędów oraz modeli ich dynamiki. Zwrócono też uwagę na właściwości systemu napędowego jako obiektu regulacji.

3.Podejmowanie decyzji w dwupoziomowym kompleksie operacji produkcyjnych Prof. dr hab. inż. Jerzy Józefczyk. Politechnika Wrocławska

Streszczenie. Jest rozpatrywany dwupoziomowy kompleks operacji produkcyjnych, w którym łącznie są rozważane podproblemy decyzyjne szeregowania zadań na ruchomych realizatorach oraz sterowania jazdą grupy realizatorów. Przykładami zastosowań są dyskretne systemy produkcji, w których ruch wytwarzanych obiektów jest niemożliwy lub zbyt kosztowny i należy przemieszczać realizatory. Podproblemy decyzyjne występujące w systemie dwupoziomowym są ze sobą powiązane i należy je rozpatrywać łącznie. Dlatego istnieje potrzeba opracowania nowych algorytmów ich rozwiązania. Przedstawiono trzy heurystyczne algorytmy, działające na bieżąco lub w trybie off-line oraz zaprezentowano wybrane wyniki ich eksperymentalnej oceny. Podano wstępne uwagi dotyczące niepewnego systemu decyzyjnego, który zastępuje złożony system dwupoziomowy oraz przedstawiono przykładowy algorytm rozwiązania.

4.Zastosowanie programowania z ograniczeniami do wariantowania obsługi zleceń produkcyjnych w MŚP Prof. dr hab. Inż. Zbigniew Banaszak, Politechnika Koszalińska

Problematyka wspomagania decyzji w małych i średnich przedsiębiorstwach zarządzanych przez projekt, nabiera istotnego znaczenia, w szczególności, w kontekście podejmowania nowych zleceń produkcyjnych. Rozważany problem decyzyjny sprowadza się do odpowiedzi na pytanie: Czy dostępne zdolności produkcyjne przedsiębiorstwa pozwalają na terminowe, zrealizowane po planowanych kosztach, wykonanie danego zlecenia? Problem ten należy do klasy NP-trudnych. Wykorzystanie technik programowania w logice ograniczeń do rozwiązywania tej klasy problemów wydaje się być konkurencyjne w stosunku do aktualnie wykorzystywanych metod programowania matematycznego. Praca poświęcona jest ocenie możliwości budowy narzędzi wspomagania decyzji nowej generacji.

SESJA I AUTOMATYZACJA, ROBOTYZACJA, MONITOROWANIE.-część I

1.Modelowanie działań operatora w sterowaniu wieloagentowym podsystemem transportowym w systemie wytwarzania Mgr inż. Wojciech Ulatowski, Zakład Automatyki i Urządzeń Pomiarowych AREX, prof. dr hab. inż. Andrzej Masłowski. Politechnika Warszawska, PIAP Warszawa

Przedstawiono strukturę podsystemu transportowego mogącego wydajnie współpracować z systemami wytwarzania nowej generacji, a także z już istniejącymi. Opisano zasady interakcji pojazdów transportowych współpracujących ze sobą w ramach jednego systemu. W artykule przedstawiono również sposób modelowania działań człowieka-operatora nadzorującego pracę podsystemu transportowego w systemie wytwarzania.

2.O Możliwości wykorzystania logiki rozmytej do sterowania elastycznym systemem wytwarzania Prof. dr hab. inż. Jerzy Honczarenko, mgr inż. Mariusz Sosnowski, Politechnika Szczecińska

W referacie podjęto próbę sterowania badawczym elastycznym systemem wytwarzania z wykorzystaniem logiki rozmytej. Omówiono konfigurację systemu oraz budowę podsystemu sterowania z wykorzystaniem baz reguł rozmytych. Przedstawiono wykorzystanie logiki rozmytej do sterowania elastycznym systemem wytwarzania dwoma sposobami. Pierwszym sposobem było podjęcie próby sterowania systemem on-line za pomocą istniejących baz reguł i wnioskowania rozmytego. W drugim przypadku do sterowania wykorzystano harmonogram wygenerowany w programie eM-Plant.

3.Integracja informacji w systemach sterowania wytwarzaniem Dr hab. inż. Jerzy Zając, mgr inż. Grzegorz Chwajoł, Politechnika Krakowska

W referacie zwrócono uwagę na złożoność problemu integracji informacji w systemach sterowania wytwarzaniem. Efektywne rozwiązywanie tego problemu możliwe jest jedynie przy wykorzystaniu szeroko akceptowalnych standardów. Takim otwartym standardem może się wkrótce stać omówiona w referacie technologia Web services.

4.Mobilny terminal operatora w środowisku wytwórczym o zróżnicowanej automatyzacji Mgr inż. Piotr Szulewski, mgr inż. Bernard Nowak, Politechnika Warszawska

W referacie przedstawiono propozycję wykorzystania mobilnego terminala w procesie integracji informatycznej prowadzonej w środowisku wytwórczym o zróżnicowanej automatyzacji. Integralną część projektowanego systemu informatycznego stanowią pracownicy-operatorzy maszyn. Opracowany terminal umożliwia ich swobodne uczestniczenie w wymianie informacji z systemem informatycznym zakładu. Podczas implementacji stosowano popularne i znane rozwiązania techniczne.

5.Zastosowanie procedury GRASP do harmonogramowania małoseryjnej produkcji wieloasortymentowej Dr hab. inż. Tadeusz Witkowski, Paweł Antczak, Politechnika Warszawska, Arkadiusz Antczak, Politechnika Łódzka

W pracy przeanalizowano jedno ogólne zadanie planowania małoseryjnej produkcji wieloasortymentowej, tak nazywany elastyczny problem planowania warsztatowego. Dla rozwiązania tej klasy zadań opracowano algorytm na podstawie procedury GRASP (Greedy Randomized Adaptive Search Procedure), ? także przedstawiono schemat szybkiej oceny rozwiązań z sąsiedztwa Nowickiego-Smutnickiego.Przedstawiona analiza pracochłonności obliczeniowej poszczególnych etapów algorytmu. Przedstawiono realizację procedury GRASP dla tego zadania. Opisano wyżej przedstawione sąsiedztwo i przeprowadzono jego modyfikację dla rozwiązywanego zadania. Dla przedstawionego algorytmu opisano wyniki eksperymentu komputerowego.

6.Analiza problemu harmonogramowania wieloasortymentowej produkcji małoseryjnej za pomocą procedury hybrydowej (heurystyki SB i GRASP) Arkadiusz Antczak, Politechnika Łódzka, dr hab. inż. Tadeusz Witkowski, Paweł Antczak, Politechnika Warszawska

W pracy przedstawiono procedurę optymalizacji do opracowania harmonogramów dla produkcji wieloasortymentowej produkcji małoseryjnej. Dla rozwiązania tej klasy zadania opracowano hybrydowy algorytm wykorzystujący heurystyki typu przesuwanego wąskiego gardła i GRASP (Greedy Randomized Adaptive Search Procedure).

SESJA I AUTOMATYZACJA, ROBOTYZACJA, MONITOROWANIE.-część II

7.Funkcja oceny zachowania planera bezkolizyjnych ścieżek robotów Dr inż. Gabriel G. Politechnika Śląska w Gliwicach

W pracy przedstawiono metodę wyznaczania funkcji oceny zachowania planera bezkolizyjnych ścieżek robotów manipulacyjnych, pracującego w oparciu o oktalną analizę przestrzeni. Wyznaczona funkcja oceny wynika z przyjętej zasady probabilistycznego sterowania działaniami planera i opiera się na funkcjach prawdopodobieństwa przejścia i osiągnięcia celu.

8.Manipulator mobilny mp-1 do przenoszenia i pozycjonowania lamp kineskopowych w zakładzie produkcyjnym Mgr inż.Wojciech J. Klimasara, Przemysłowy Instytut Automatyki i Pomiarów PIAP

W pracy przedstawiono manipulator mobilny MP-1, który został opracowany i wykonany w Przemysłowym Instytucie Automatyki i Pomiarów PIAP. Manipulator powstał na zlecenie firmy Thomson Multimedia Polska Sp. z o.o. Jest nowym środkiem pracy w zakładzie produkującym lampy kineskopowe, ważnym z punktu widzenia wymagań bezpieczeństwa i ochrony pracy ponieważ zapobiega urazom kręgosłupa podczas operacji kontrolnych.

9.Automatyzacja montażu z wykorzystaniem technologii nitowania obwiedniowego Mgr inż. Marek Kęciek, Tomasz Kleniewski, mgr inż. Wiesław Kopacz, mgr inż. Zbigniew Pilat, mgr inż. Andrzej Szawłowski, Przemysłowy Instytut Automatyki i Pomiarów PIAP

W artykule przedstawiono urządzenie do automatycznego montażu listwy bolców uziemiających, z wykorzystaniem technologii nitowania do łączenia części metalowych. Urządzenie ma budowę modułową. Opracowane i zastosowane moduły funkcjonalno-konstrukcyjne mogą służyć po odpowiedniej ich adaptacji do realizacji technologicznie podobnych zadań montażowych.

10.Komputerowe stanowisko pomiarowe do analizy dokładności wykonania krawędzi ostrzy narzędzi z wykorzystaniem obrazów z kamer Dr inż. Jerzy Kapcia, dr hab. inż. Kazimierz Orłowski, dr hab. inż. Roman Wasielewski, Politechnika Gdańska

W referacie przedstawiono zaprojektowane, wykonane i wdrożone komputerowe stanowisko pomiarowe do analizy dokładności wykonania krawędzi ostrzy narzędzi. Analiza dokładności zrealizowana została na podstawie zarejestrowanych obrazów z kamer.

11.System monitorowania temperatury w elewatorach zbożowych, rozwiązania układowei doświadczenia eksploatacyjne dr inż. Andrzej Kobosko, dr inż. Zbigniew Pietrusiński, Przemysłowy Instytut Automatyki i Pomiarów PIAP

Referat zawiera omówienie, opracowanych w Instytucie, rozwiązań technicznych iskrobezpiecznych systemów monitorowania temperatury w elewatorach zbożowych. Systemy te, mogą pracować w obiektach rozłożonych przestrzennie, zawierać wiele stacji operatorskich i udostępniać dane pomiarowe za pośrednictwem sieci INTERNET. Praca zawiera również omówienie doświadczeń eksploatacyjnych związanych z przemysłowymi zastosowaniami systemu

12.Krytycznie o wzorze Bayesa w diagnostyce obiektów technicznych Dr inż. Paweł Szczepański, Wojskowa Akademia Techniczna

Wzór Bayesa, a zwłaszcza wynikające z niego prawdopodobieństwa warunkowe są źródłem dość niepokojącego stereotypu panującego w diagnostyce konieczności podziału diagnozowania na kontrolę zdatności i lokalizowanie niezdatności. Niepokój wynika przede wszystkim z faktu powstawania na tym tle wielu niejednoznaczności i strat, a także spełnienia nie przystających do rzeczywistości założeń. W referacie przedstawia się inne niż występujące w literaturze przedmiotu – wyprowadzenie rzeczonego wzoru i jego dyskusję w aspekcie diagnozowania. Podano rozwiązanie alternatywne oparte o związek prawdopodobieństw apriorycznych ze strukturą obiektu.

SESJA I AUTOMATYZACJA, ROBOTYZACJA, MONITOROWANIE.

część III:Cp- based decision making support for SME

13.Szczegółowe planowanie produkcji w aspekcie wykorzystania optymalizacji w trybie rzeczywistym na bazie rozwiązania proALPHAAPS Prof. Paul-Dieter Kluge, Ph.D. Eng. Paweł Kużdowicz, MSc.Eng. Sebastian Andracki, University of Zielona Góra

Konwencjonalne systemy klasy ERP tylko w ograniczonym zakresie spełniają swoje podstawowe zadanie efektywnego planowania i sterowania zasobami w przedsiębiorstwie w szczególności w obszarze produkcji i logistyki. APS (Advanced Planning ?t Scheduling) stanowi nową generację systemów o znacznie udoskonalonej funkcji planowania i sterowania. Rozwiązana klasy APS oferowane są na rynku oprogramowania jako systemy specjalistyczne lub w postaci rozwiązań zintegrowanych w ramach systemu ERP. W artykule przedstawiono szanse i ryzyka zastosowań rozwiązań zintegrowanych na przykładzie systemu proALPHA, który jest zorientowany na potrzeby średniej wielkości przedsiębiorstw, a przy tym dostępny w wielu językowych oraz zlokalizowanych wersjach również w Polsce.

14.Zarządzanie łańcuchem dostaw w procesach produckcyjnych małych i średnich przedsiębiorstw Prof. Josef Basl, University of West Bohemia Pilsen, Czech republic, Prof. Ivan Gros, Ph.D Stanislava Grosova, Institute of Chemical Technology Prague, Czech republic

Przed przedsiębiorstwami w ogóle, a małymi i średnimi przedsiębiorstwami w szczególności leży problem efektywnego zarządzania przepływem materiałów w łańcuchach dostaw. Rodzące się pytanie wiąże się z kwestią wyboru strategii zabezpieczania dostaw realizowanych przez poszczególne korporacje, strategii gwarantujących osiągnięcie zakładanych celów. Ma to istotne znaczenie w warunkach zakłóceń powstających na globalizujacym się rynku producenta. Praca przedstawi ocenę zmian zachodzących w strukturach przepływu materiału oraz analizuje możliwości systemów APS/SCM oferowanych obecnie w Republice Czech.

15.Zarządzanie ograniczeniami w systemach produkcyjnych z wykorzystaniem symulacji komputerowej Ph.D. Dariusz Plinta, Prof. Józef Matuszek, Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej

W artykule przedstawiono zagadnienia związane z zarządzaniem ograniczeniami w procesach produkcyjnych realizowanych w zakładach przemysłu maszynowego. Są w nim przedstawione etapy usprawniania systemu produkcyjnego oparte o teorię ograniczeń. Zilustrowano je przykładem praktycznym projektu, w którym wykorzystano metodę modelowania i symulacji komputerowej.

16.Zarządzanie czasem zorientowane na projekt Prof. Bożena Skołud, M.Sc. Aleksandra Zientek, Silesian University of Technology

Zagadnieniem poruszanym w artykule jest udzielenie odpowiedzi na pytanie: jak wykorzystać zasoby danego przedsiębiorstwa realizującego wiele projektów tak, aby realizacja wszystkich projektów była możliwa w założonym czasie. Maksymalizacja liczby projektów, które dana organizacja może wykonać współbieżnie jest zaproponowana przez połączenie filozofii Teorii Ograniczeń, warunków zapewniających ukończenie projektu na czas oraz harmonogramowania w oparciu o ograniczenia.

17.Zastosowanie programowania w logice ograniczeń do optymalizacji cyklu linii produkcyjnej Ph. D. Paweł Sitek, Technical University of Kielce, Ph. D. Julian Jakubowski, University of Zielona Góra

A mathematical model of makespan optimization in the divided flow production line is presented. The methodology of Constraint Logic Programming to optimization of makespan in the above environment has been considered. Multiple examples illustrate the concept proposed. (streszczenie tylko w języku angielskim).

18.Model referencyjny dekompozycji problemu spełnienia ograniczeń M. Sc. Izabela Tomczuk, Technical University of Opole,M. Sc. Krzysztof Bzdyra, Technical University of Koszalin

Analiza relacji pomiędzy problemem decyzyjnym a przyjętą metodą rozwiązania umożliwia przyjęcie modelu łączącego specyfikację (potrzeby) problemu z implementacyjnymi ograniczeniami dostępnych metod. Propozycję takiego rozwiązania przedstawia model referencyjny dekompozycji problemu spełniania ograniczeń (PSO). Przedstawiony model referencyjny pozwala analizować dopuszczalne dekompozycje PSO oraz strategie poszukiwania rozwiązania w ramach tych dekompozycji.

19.Planowanie przepływu produkcji z wykorzystaniem modelu referencyjnego dekompozycji problemu CSP M. Sc. Krzysztof Bzdyra, The Technical University of Koszalin, M. Sc. Izabela Tomczuk, The Technical University of Opole, Prof. Zbigniew Banaszak, Systems Research Institute, Polish Academy of Sciences

Programowanie z ograniczeniami (CP) jest nową techniką deklaratywnego opisu i efektywnego rozwiązywania dużych problemów kombinatorycznych szczególnie w obszarze zintegrowanego planowania produkcji. W tym kontekście, CP stanowi atrakcyjna platformę rozwoju oprogramowania wspomagającego planowanie procesów produkcyjnych w małych i średnich przedsiębiorstwach, w trybie na bieżąco.

20.Zastosowanie metody programowania z ograniczeniami do projektowania powtarzalnych procesów produkcyjnych Ph. D. Robert Wójcik, Wrocław University of Technology

Rozpatrywana jest klasa powtarzalnych, współbieżnych procesów produkcyjnych wykorzystujących wspólne zasoby w trybie wzajemnego wykluczania. System o dowolnej strukturze żądań zasobowych procesów może być rozpatrywany jako połączenie podsystemów złożonych z n procesów cyklicznych współdzielących jeden zasób. Problem wyznaczania harmonogramu, który gwarantuje nie występowanie oczekiwania procesów na dostęp do zasobów sformułowano jako zadanie programowania z ograniczeniami. Przestrzeń rozwiązań problemu zmniejszono dzięki wykorzystaniu warunków koniecznych i wystarczających dla istnienia realizacji n-procesu, w której żaden proces nie czeka na dostęp do zasobów. Przedstawiono przykład ilustrujący metodę rozwiązywania problemu w oparciu o programowanie logiczne z ograniczeniami zadanymi w postaci przedziałów.

21.Zastosowanie sieci komórkowych do planowania trasy dla zespołu robotów Dr Barbara Siemiątkowska, Prof. Adam Borkowski, Instytut Podstawowych Problemów Techniki PAN

W poniższym artykule przedstawione zostanie zastosowanie sieci komórkowych do planowania trasy dla zespołu robotów mobilnych dążących do wspólnego celu. Przedstawione zostaną następujące rodzaje zachowań: zachowanie stadne oraz grupa zachowująca określony szyk.

22.Koncepcja wykorzystania metod sztucznej inteligencji w sterowaniu pojazdem podwodnym w przypadku wystąpienia awarii pędnika Mgr inż. Tomasz Leszczyński, Akademia Marynarki Wojennej

W pracy został pokrótce przedstawiony problem wystąpienia awarii pędnika w pojeździe podwodnym, jego wpływ na możliwości wykonania zadania przez pojazd oraz propozycja rozwiązania problemu z wykorzystaniem algorytmizacji genetycznej.

23.Wyznaczanie dodatnich realizacji minimalnych dyskretnych układów z opóźnieniami Prof, dr hab. inż. Tadeusz Kaczorek, prof. dr hab. inż. Mikołaj Busłowicz, Politechnika Białostocka

Podano metodę wyznaczania dodatnich realizacji minimalnych dla dyskretnych układów liniowych z wieloma opóźnieniami w wektorze stanu. Sformułowano warunki wystarczające istnienia dodatnich realizacji oraz podano procedurę wyznaczania tych realizacji dla danej właściwej funkcji wymiernej. Rozważania zilustrowano przykładem liczbowym.

24.Zupełna osiągalność liniowych dodatnich układów dyskretnych z jednostkowym opóźnieniem Prof. dr hab. inż. Mikołaj Busłowicz, prof. dr hab. inż. Tadeusz Kaczorek, Politechnika Białostocka

W pracy rozpatrzono problem zupełnej osiągalności (zadany stan końcowy jest stanem zupełnym) dodatnich układów dyskretnych z jednym jednostkowym opóźnieniem. Taki rodzaj osiągalności (w odróżnieniu od zwykłej osiągalności, gdy stan końcowy jest stanem chwilowym) nazywany osiągalnością zupełną lub całkowitą. Wykazano, że w przypadku ogólnym dodatni układ z opóźnieniem nie jest całkowicie osiągalny. Całkowicie osiągalnym może być tylko dodatni układ z czystym opóźnieniem. Sformułowano kryteria całkowitej osiągalności dodatniego układu z czystym opóźnieniem oraz podano metodę wyznaczania sterowania przeprowadzającego rozpatrywany układ z zerowego zupełnego stanu początkowego do dowolnego zadanego nieujemnego zupełnego stanu końcowego.

25.Modyfikacja algorytmu regulatora PID dla zmniejszenia zjawiska wind-up Prof. dr hab. Krzysztof B. Janiszowski, dr hab. Mariusz Olszewski, Instytut Automatyki i Robotyki Politechniki Warszawskiej

W pracy zaprezentowano modyfikację algorytmu cyfrowego regulatora PID, której celem jest ograniczenie negatywnego wpływu ograniczeń wprowadzanych przez element wykonawczy na przebiegi regulacji. Modyfikacja polega na dynamicznym kształtowaniu przebiegu wartości zadanej w taki sposób, by w zespole wykonawczym nie występowało przekraczanie dopuszczalnych ograniczeń. Wprowadzona modyfikacja nie zmienia właściwości dynamicznych w zakresie liniowej pracy układu zamkniętego, a zatem nie zmienia parametrów stabilności układu. Zmodyfikowany algorytm został porównany ze stosowanymi formami algorytmu PID na przykładzie 2 modeli układów liniowych drugiego rzędu z opóźnieniami.

26.D-stabilizacja układów regulacji z opóźnieniem Mgr inż. Andrzej Ruszewski, Politechnika Białostocka

W pracy rozpatrzono problem D-stabilności układu regulacji automatycznej z regulatorem PI i liniowym obiektem pierwszego rzędu z opóźnieniem. Układ linowy jest D-stabilny, gdy wszystkie jego bieguny leżą w zadanym obszarze D na płaszczyźnie zespolonej. Podano komputerowe metody, które pozwalają na bezpośrednie wyznaczenie obszaru D-stabilności rozpatrywanego układu na płaszczyznach parametrów regulatora i obiektu. Proponowane metody bazują na klasycznej metodzie podziału D przestrzeni współczynników quasi-wielomianów charakterystycznych.

27.Sterowanie rozmyte temperaturą form wtryskarek tworzywa sztucznego Dr inż. Bogdan Broel-Plater, Politechnika Szczecińska

W referacie opisano kilka możliwości zastosowania logiki rozmytej w sterowaniu temperaturą form wtryskowych z grzanymi kanałami wykorzystywanych we wtryskarkach tworzyw sztucznych. Rozważania zilustrowano wynikami symulacji komputerowych.

28.Sterowanie wirnikiem łożyskowanym magnetycznie w obróbce powierzchni n-falowych Prof dr hab inż. Zdzisław Gosiewski, mgr inż. Arkadiusz Mystkowski, Politechnika Białostocka

W artykule tym przedstawione zostały wyniki badań n-falowego ruchu nieobracającego się wirnika łożyskowanego magnetycznie otrzymane w wyniku doświadczeń eksperymentalnych. Ponadto zostało przeanalizowane i symulowane zachowanie się wirnika dla regulatorów zbudowanych według metod: przesuwania biegunów, LQR oraz predykcyjnej, w szerokim zakresie prędkości obrotowych wirnika (od 0 do 120000 [obr/min]).

29.Elektromechaniczne napędy liniowe Prof. dr hab. inż. Zdzisław Gosiewski, dr inż. Krzysztof Falkowski, Politechnika Białostocka, mgr inż. Paweł Piskur, Politechnika Koszalińska

W artykule przedstawiono konstrukcję i wyniki badań napędu liniowego, dla którego bieguny statora są rozdzielone. Każdy z elektromagnesów napędu posiada niezależny obwód magnetyczny. Rozwiązanie takie pozwala uzyskać znaczne prędkości postępowe biegnika napędu liniowego.

30.Pędnik cykloidalny urządzenie napędowe i sterujące Dr inż. Józef Małecki, Akademia Marynarki Wojennej, Gdynia

W referacie przedstawiono podstawy zastosowania pędnika cykloidalnego w kadłubie jednostki pływającej przydatnego dla celów sterowania precyzyjnego okrętem. Pędnik tego typu łączy w sobie funkcje urządzenia sterowego i napędowego. Stanowi jeden z ważniejszych elementów składowych systemu sterowania precyzyjnego jednostką pływającą.

31.Zagadnienie spójności pomiarowej we współczesnej metrologii Mgr inż. Paweł Fotowicz, Dr Albin Czubla, Główny Urząd Miar

Przedstawiono zasady realizacji spójności pomiarowej. Omówiono związane z nią pojęcia takie jak: wartość odniesienia porównania kluczowego, stopień równoważności państwowego wzorca jednostki miary oraz porównania kluczowe państwowych wzorców jednostek miar. Opisano rolę wzorcowania przyrządów pomiarowych przy przekazywaniu jednostki miary. Przedstawiono schemat przekazywania jednostki miary od jej definicji poprzez łańcuch porównań do użytkowego przyrządu pomiarowego.

32.Zestaw pomiarowy do sprawdzania parametrów hydrantów przeciwpożarowych, wewnętrznych hydra 32 Mgr inż. Jan Goska, mgr inż. Marek Maciąg, Przemysłowy Instytut Automatyki i Pomiarów PIAP

Artykuł przedstawia zagadnienie praktyczne, wykonywania pomiarów sprawdzających instalacji hydrantów przeciwpożarowych. Pełna ocena instalacji hydrantowej wymaga wykonania pomiaru i zarejestrowania wartości strumienia objętości oraz ciśnienia w czasie próby. Zagadnienie to jest istotne z punktu widzenia bezpieczeństwa przeciwpożarowego. Dlatego wprowadzono przepisy administracyjne nakładające obowiązek wykonywania tego rodzaju badań. Ze względu na warunki wykonywania prób i konieczność odprowadzenia wody, powstała potrzeba opracowania zestawu do sprawnego wykonywania tych pomiarów. Zestaw HYDRA 32 umożliwia wykonywanie takich prób. Zestaw HYDRA 32 zapewnia rejestrację wyników pomiarów i obliczanie współczynnika charakteryzującego właściwości instalacji hydrantowej o średnicach przyłączy DN 25 i DN 52.

33.Zautomatyzowana kalibracja kamery szerokokątnej Mgr inż. Ireneusz Hallmann, prof. dr hab. inż. Adam Borkowski, Instytut Podstawowych Problemów Techniki PAN

Niniejszy artykuł prezentuje metodę kalibracji kamery szerokokątnej. W praktyce pomiarowej właściwe skalibrowanie urządzenia pomiarowego jest jednym z najistotniejszych warunków dokładnych pomiarów.

34.Magnetosprężyste sensory momentu skręcającego z rdzeniem pierścieniowym ze szkła metalicznego na bazie żelaza Mgr inż. Jacek Salach, prof. nzw. dr hab. inż. Adam Bieńkowski, Politechnika Warszawska, dr inż. Roman Szewczyk, Przemysłowy Instytut Automatyki i Pomiarów PIAP

W referacie przedstawiono nowe rozwiązanie konstrukcyjne magnetosprężystego sensora momentu skręcającego z rdzeniem pierścieniowym ze szkła metalicznego. Jako rdzenie sensora zaproponowano zastosowanie wysokomagnetostrykcyjnego szkła metalicznego o składzie chemicznym Fe78Si13B9 zarówno w stanie wyjściowym jak i po termicznej relaksacji strukturalnej. Zbadano charakterystyki magnetosprężyste B(H)Ms (obejmujące zależność indukcji magnetycznej B od pola magnesującego H, przy ustalonym momencie skręcającym Ms) oraz charakterystyki B(MS)H opisujące zależność indukcji magnetycznej B od momentu skręcającego Ms przy ustalonym polu magnesującym H. Wyniki badań wykazały znaczne zmiany parametrów magnetycznych badanych rdzeni pod wpływem momentu skręcającego, a w rezultacie praktyczną możliwość zastosowania rdzeni ze szkieł metalicznych do budowy magnetosprężystych sensorów momentu skręcającego

35.Pomiary ciśnień dynamicznych w ośrodkach ciągłych i rozdrobnionych Prof. dr hab. inż. Tadeusz Mikulczyński, mgr inż. Daniel Nowak, dr inż. Rafał Więcławek, Politechnika Wrocławska

Zaprezentowano zastosowanie czujnika piezoelektrycznego do pomiaru nacisków w ośrodkach ciągłych i rozdrobnionych. Wykazano, że czujnik piezoelektryczny musi być wyposażony w adaptor cieczowy, umożliwiający pomiar bezkierunkowego ciśnienia w ośrodku rozdrobnionym. Zamieszczono wyniki badań własności dynamicznych opracowanego czujnika. Na podstawie uzyskanych wyników badań stwierdzono, że opracowany adaptor cieczowy jest elementem bezinercyjnym. Przedstawiono również wyniki pomiaru nacisków, za pomocą opracowanego czujnika, w masie formierskiej zagęszczanej dynamicznie.

36.Nowa koncepcja sprawdzania dokładności maszyn nc Prof. dr Maciej Szafarczyk, mgr inż. Jarosław Chrzanowski, Rafał Wypysiński, Politechnika Warszawska

W maszynach sterowanych numerycznie (obrabiarkach, robotach…) są realizowane zaprogramowane ruchy opisane w założonym układzie współrzędnych. W każdym przypadku jest istotne sprawdzenie dokładności realizacji tych zaprogramowanych ruchów. Istnieje do tego celu wiele systemów i urządzeń, nie spełniają one jednak większości stawianych im wymagań. Pręt wektorowy jest nowym, zgłoszonym do opatentowania, urządzeniem pozwalającym na sprawdzanie zarówno dokładności pozycjonowania jak dokładności torów ruchów maszyn sterowanych numerycznie.

37.Bezpieczeństwo funkcjonalne na służbie ochrony środowiska Prof. dr inż. Tadeusz Missala, Przemysłowy Instytut Automatyki i Pomiarów, Warszawa

Przytoczono wybrane wymagania wynikające z prawodawstwa obowiązującego w zakresie ochrony środowiska i przedstawiono przykłady narzędzia jakich dostarcza technika bezpieczeństwa funkcjonalnego wg serii PN-EN 61508:2003(U) i serii EN 61511:2004 w zakresie projektowania procesów bezpiecznych dla środowiska

38.Zarządzanie jakością w obszarze badań i rozwoju technologii Mgr inż. Kazimierz Majdan, Przemysłowy Instytut Automatyki i Pomiarów PIAP

Postępująca restrukturyzacja w sferze badań i rozwoju technologii (RTD) oraz nowe regulacje ustawowe są ukierunkowane na promowanie innowacji oraz na wdrożenia nowych rozwiązań hi-tech i systemów zarządzania jakością. Zaprezentowano propozycję działań innowacyjnych, jako spójnych z systemowym doskonaleniem jakości procesów. Tą spójność osiąga się w cyklach PDCA Deminga. W szczególności przedstawiono metodę analitycznego zwymiarowania wiarygodności procedur weryfikacyjnych. Dotyczy to głównie operacji badawczych i kontrolnych, ponieważ są one podstawą doskonalenia procesów RTD.

39.Sterowanie procesami biznesowymi przy pomocy systemów zarządzania przepływem pracy nowe podejście Mgr inż. Bartłomiej Gaweł, dr hab. inż. Piotr Łebkowski, AGH, Kraków

Ostatnie dziesięciolecie to okres, w którym zarządzanie przepływem pracy wzbudza coraz większe zainteresowanie wśród specjalistów. W artykule zamieszczono analizę sterowania procesami biznesowymi. Przedstawiono wady i zalety najczęściej stosowanej, klasycznej metody automatyzacji procesów oraz nowego paradygmatu case handling. Następnie opisano metodę automatyzacji i sterowania w systemach opartych o paradygmat case handling. Proponowana metoda powstała w wyniku doświadczeń zdobytych przy tworzeniu systemów zarządzania przepływem pracy. Zamieszczone rezultaty mogą być wykorzystane zarówno przez osoby zajmujące się praktyką systemów zarządzania przepływem pracy, jak i przez projektantów nowych systemów.

40.Ekonomiczne aspekty wdrożeń systemów klasy ERP w MSP Mgr inż. Justyna Patalas, dr inż. Sławomir Kłos, dr inż. Sebastian Saniuk, Uniwersytet Zielonogórski

W artykule przedstawiono zagadnienie oceny efektywności wdrożeń systemów klasy ERP w MSP w perspektywie finansowej, ze szczególnym uwzględnieniem koncepcji modelu identyfikacji przedsiębiorstwa. Sklasyfikowano wskaźniki finansowe działalności MSP. W oparciu o analizę wskaźnikową firmy omówiono model występowania efektów ekonomicznych wdrożeń systemu klasy ERP w MSP.

41.Efektywny dostęp do wiedzy technicznej a rozwój gospodarki innowacyjnej. Mgr inż. Marcin Gliński, Przemysłowy Instytut Automatyki i Pomiarów PIAP

W referacie przedstawiono ogólne trendy dotyczące poziomu innowacyjności polskiej gospodarki, przeprowadzono dyskusję możliwości określenia wpływu bariery dostępu do transferu wiedzy technicznej na innowacyjność sektora przemysłowego w opaciu o bezpośrednie doświadczenia wynikające z pierwszego roku działalności w Polsce globalnej sieci transferu wiedzy technicznej Technology Partnership

42.Wpływ procesów innowacyjnych na wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw Mgr Bożena Kalinowska, Przemysłowy Instytut Automatyki i Pomiarów PIAP

W niniejszym referacie zostały omówione procesy innowacyjne zachodzące w przedsiębiorstwach polskich. Przedstawiono zależności pomiędzy innowacją a konkurencyjnością. Przedmiotem referatu jest analiza działalności innowacyjnej polskich przedsiębiorstw w szczególności przedsiębiorstw przemysłowych. Podjęto próbę oceny stanu innowacyjności polskiej gospodarki. Opisano przykłady wdrożeń o charakterze innowacyjnym.